Düşüş (The Downfall, Der Untergang)
Yönetmen:Oliver Hirschbiegel
Oyuncular:Bruno Ganz, Alexandra Maria Lara
Almanya,İtalya,Avusturya, 2004
Cezaevi koşullarynda ortaya çıkan agresyon ve grup psikolojisini konu alan 2001 tarihli Deney (Das Experiment) adlı oldukça ilginç filmin 1957 doğumlu yönetmeninin 3. filmi. Hitler’in özel sekreteri Traudl Junge Nazi diktatörün Berlin’deki sığınakta geçen son 12 gününü anlatmaktadır. Oldukça gerçekçi ve yakın plan görüntülere yer verilen film Saddam Hüseyin’in son dönemini anımsatmakta, Hitler’in yakın çevresi ile ilişkilerini, birbirlerini nasıl yönlendirdiklerini ve gerçeklikten kopuşlarını yansıtmaktadır. Diktatörün kitlelere seslendiği haşmetli hallerinden çok, kuşatılmışlık duygusu içersinde, öfke patlamaları geçiren, gerçekle-gerçekdışı arasında gidip gelen, yaşlı ve çökkün bir görüntüsünü ekrana taşıyan film seyircide bir iç bulantısı duygusu yaratan, bütünüyle ‘hasta’ bir ortamı betimlemektedir. Sosyal psikolojide grubun küçük çapta bir kitleye dönüşmesi olarak tanımlanan bu durum kendi içine kapanan, ya da yalıtılan az sayıda insanın giderek ancak kitle hareketlerinde görülebilen dinamiklere sürüklenebilmesini ifade eder. Ortak amaç her şeyin üstüne çıkmış, kişisel sorumluluk duygusu kaybolmuş, acıma ve merhamet gibi duygulara yer yoktur (füzyon). Önce günah keçilerine yönelen öfke giderek kendinin yokoluşunu bile kabul edilebilir kılar.
Dışa kapalı her kurum yozlaşmak zorundadır. Pek çok kurum vardır ki (bu bir şirket, dernek, üniversite departmanı, fabrika, klinik, siyasi parti vb.olabilir) aslında batmakta olduğu halde içindekiler yükseldikleri fantezisi içersindedirler ve kurumu oluşturanlar kimi zaman içlerinden birinden (örneğin filmdeki profesör xx) gelen uyarılara da kulak tıkarlar. Bunun bedelini ise kurumların içe kapalı sistemlerini sürdürmelerine izin veren toplum öder.
Vedat Şar-İlknur Şar
