Psikotravmatolojinin ve dissosiyasyonun hemen her boyutunu değişik filmlerinde ayrı ayrı ele alan Bergman (intrapsişik,kişilerarası,ailesel,kuşaklararası…) Karanlık Ayna’nın İçinden’de disfonksiyonel bir aileyi gözden geçirirken (baba ,kız,erkek kardeş,eş) nörtralitesi ile dikkat çekiyor. Her biri istismar,suçluluk,utanç ve benzeri hoş olmayan temaları akla getiren bir çok olgu psikanalitik bir katılımsızlık diskuruna düşmeden ama terapötik destekleyicilik ve entegrasyona yönelik bir eşlik edicilikle anlatılmış. Ingmar Bergman iyi bir sinemacı olduğunu gösterirken yaratıcı olmasına gerek kalmıyor. O sadece gerçekleri anlatıyor, iyi gözlem yapıyor, gerçekleri çarpıtmamayı başarıyor. Travma ve dissosiyasyon zaten öylesine zengin ve hayattan bir konu ki olanları anlatmanız halinde ekran doluyor. Hani Aziz Nesin’in dediği gibi. Komedi yapmak için sadece olanları anlatmak yetiyor. Öyküsünüı anlatırken gerçekleri çarpıtmamak yüksek bir etik düzeye ve dürüstlüğe işaret ediyor. Bergman’ın dürüstlüğü kendisini sevdiriyor seyirciye, daha doğrusu paylaşımcısına.
Öte yandan, Bergman’ın çizdiği görüntülerin klinik psikopatoloji ile de yüzde yüz bir uyum içersinde olduğunu belirtmek lazım. Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’nu anlatmaya çalışan bir çok yönetmen olmuş: Identity filminden Eve’in Üç Yüzüne, Sybil’den Fight Club’a, Abuzer Kadayıf’tan Beyza’nın Kadınlarına ve nihayet Spielberg’in United States of Tara’sına dek. Bu filmlerin bazıları günümüzde üretile yapıtlar. Oysa Begman 1960’larda, yani dissosiyasyon konusunun klinik psikopatolojide henüz uykuya yatmış olduğu yıllarda, bu temaları yüksek bir gerçekçilikle ele alıyor. Bu derecede başarı kuşkusuz kendisinin bire bir gözlemlerinden faydalandığını düşündürüyor. Bu da, dissosiyatif bozuklukların, daha klinisyen ve araştırmacıların yazıp çizmedikleri ve teşhis olarak koymadıkları zamanlarda da aynı bugünkü gibi var olduğunu düşündürüyor.
Prof.Dr.Vedat Şar
